Ένα από τα κύρια αποτελέσματα του Έργου με τίτλο «Μείωση της ανισότητας στην πρόσβαση στην πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη για κοινωνικά σημαντικές ασθένειες στις μειονεκτούσες κοινότητες στη διασυνοριακή περιοχή» με το ακρωνύμιο «EQUAL2HEALTH, που υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του 2ου προγράμματος πρόσκλησης συνεργασίας Interreg V-A “Ελλάδα-Βουλγαρία 2014-2020” είναι η ίδρυση κοινού Παρατηρητηρίου για κοινωνικά σημαντικές ασθένειες στη διασυνοριακή περιοχή.

Το Παρατηρητήριο βρίσκεται στις εγκαταστάσεις της Οργανικής Μονάδας Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης του Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου»  που εδρεύει στο Δήμο Παύλου Μελά - Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης. Το Παρατηρητήριο είναι εξοπλισμένο με σύγχρονα ιατροτεχνολογικά μηχανήματα για τις κύριες κοινωνικά σημαντικές ασθένειες: καρδιαγγειακά νοσήματα, νευρολογικά και ψυχιατρικά νοσήματα και συνοδά αυτών. Το Παρατηρητήριο είναι εύκολα προσβάσιμο (και στοχεύει) σε κοινωνικά ευάλωτες ομάδες για ιατρικές εξετάσεις, συμβουλευτική και εκπαίδευση.

Ένα δευτερεύον  γραφείο θα βρίσκεται στο Σμόλιαν στις εγκαταστάσεις του Περιφερειακού Ταμείου Ασφάλισης Υγείας, κυρίως για διοικητικές δράσεις (δεδομένα, δείκτες, προγραμματισμός κ.λπ.)

Το πεδίο εφαρμογής του Παρατηρητηρίου είναι να λειτουργεί ως «Παρατηρητήριο κοινωνικά σημαντικών ασθενειών» για τον πληθυσμό της Διασυνοριακής Περιοχής με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους απόρους (περιοχές που κινδυνεύουν από φτώχεια), τους κατοίκους απομονωμένων  περιοχών (ορεινές, αγροτικές περιοχές με περιορισμένη πρόσβαση στην πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας), τις περιθωριοποιημένες κοινότητες (π.χ. πρώην τοξικομανείς, ρομά κ.λπ.) που είναι οι ομάδες με τις  υψηλότερες ανισότητες στην πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη.

Το Παρατηρητήριο παρέχει τις ακόλουθες υπηρεσίες και δραστηριότητες:

• Ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης της διασυνοριακής περιοχής: σχετικές στρατηγικές, πολιτικές, προγράμματα, προηγούμενα σχετικά σχέδια δράσης και τα αποτελέσματά της, διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, δείκτες υγείας. Ανάπτυξη και συλλογή δεδομένων και δεικτών ανισοτήτων υγείας ανά ηλικία, φύλο, κοινωνικοοικονομική κατάσταση και γεωγραφική διάσταση
• Βασικές ιατρικές εξετάσεις για τις ασθένειες αναφοράς: κυρίως καρδιαγγειακές παθήσεις (συμπεριλαμβανομένης της χοληστερόλης), χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις και διαβήτης, ψυχιατρικές παθήσεις / κατάθλιψη, άγχος και νευρολογικές παθήσεις/κεφαλαλγία, άνοια
• Αύξηση της εκστρατείας ευαισθητοποίησης για προληπτική ιατρική εξέταση καθώς και “πρόληψη μέσω υγιεινού τρόπου ζωής”
• Δημιουργία ενός «Ανοικτού Δικτύου» μεταξύ διαφόρων ενδιαφερομένων, όπως: Ιατρικό Προσωπικό, Τοπικές & Περιφερειακές Αρχές, Νοσοκομεία και Μονάδες Πρωτοβάθμιας Υγείας, Περιφερειακές & Εθνικές Αρχές Υγείας, Κοινωνία των Πολιτών κ.λπ. για ανταλλαγή: α) τεχνογνωσίας για τις συγκεκριμένες ασθένειες (π.χ. παρουσιάσεις-εκπαιδεύσεις από Συνεργάτες Ψυχιατρικής & Καρδιολογίας): αιτίες, θεραπείες, πρόληψη κ.λπ. β) προτάσεις-ιδέες μεταξύ των ενδιαφερομένων με σκοπό τη μείωση των εμποδίων ίσης πρόσβασης στο σύστημα πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης για συγκεκριμένες μειονεκτούσες και απομονωμένες κοινότητες.